KPMG ve Güç IQ’nun Türkiye’nin 2021 güç piyasası karnesini yansıtan raporu yayımlandı
Kontrol, vergi, kurumsal finansman ve danışmanlık alanında teknoloji temelli hizmetler sunan KPMG ve güç piyasasına yönelik bilgi ve danışmanlık hizmetleri veren Güç IQ tarafınca ortak hazırlanan, Türkiye’deki güç bölümünün 2021 yılı görünümünü ortaya koyan “Enerji Sektörel Bakış” raporu yayımlandı. Küresel ve lokal ekonomik görünümün yanı sıra son global gelişmeler ışığında hazırlanan raporda, Türkiye’nin elektrik, doğal gaz ve akaryakıt piyasalarının görünümüne dair değerli bilgilere yer veriliyor.
Raporla ilgili değerlendirmede bulunan KPMG Türkiye Petrol ve Doğal Gaz Başkanı Hakan Demirelli, “Enerji bölümünün global trendleri ve mahallî gündeme ait yorumların yanı sıra Türkiye elektrik, doğal gaz ve akaryakıt piyasalarının geçmiş devirlerle mukayeseli 2021 yılı tahlillerini içeren raporumuz, güç piyasalarına ilgi duyan herkese bu konularda tek başına kâfi bir kaynak olma özelliği taşıyor” dedi.
KPMG Türkiye Elektrik ve Altyapı Önderi Erman Durmaz ise raporu, “Enerji bölümündeki dijital yenilik, piyasalardaki değişkenlik ve dekarbonizasyon için artan talep ve öteki faktörlerin yönlendirdiği dönüşümü ele alan 2021 yılı güç kesimi raporumuzun kesimdeki tüm oyuncalar için işlerini nasıl ayarlayacaklarını, değişen müşteri taleplerini nasıl karşılayacaklarını ve yeni fırsatlardan nasıl yararlanacaklarını araştırırken yararlanabilecekleri düzgün bir kaynak olacağını inanıyorum” formunda kıymetlendirdi.
Güç piyasasında gerçek bilgiye ve muteber tahlile süratli ulaşmanın artan değerine dikkat çeken Güç IQ Bilgi Servisleri Genel Müdürü Emre Ertürk de “Enerji piyasasında dataya erişimin önündeki pürüzler büyük oranda kalktı. Lakin, sağlam bilgiye ve öngörüye dayanan tahlillere duyulan gereksinim daima artıyor. KPMG ile birlikte hazırladığımız raporun, bu ihtiyacı karşılamasını umuyoruz” dedi.
Yenilenebilir güç kaynaklarının elektrik üretimindeki aylık hissesi birinci sefer 50’ye ulaştı
Rapora göre 2021 yılında Türkiye’nin elektrik üretimi %9 artışla 329 TWh’e ulaştı. Rüzgâr ve güneş santrallerinin elektrik üretiminde hissesi toplamda %13’e çıkarken, düşük su düzeylerinden dolayı hidroelektrik santrallerin yıllık elektrik üretiminde %29 azalma kaydedildi. Elektrik gücü üretiminde hidroelektrik santrallerinin hissesindeki bu düşüş, doğal gaz santrallerindeki artan üretim ile karşılandı. Güneşe dayalı şurası güç yıl sonunda 7,9 GW’a ulaşırken, toplam 117 TWh olarak gerçekleşen yenilenebilir üretimin %64’ü Yenilenebilir Güç Kaynaklarını Destekleme Düzeneği (YEKDEM) kapsamında faaliyet gösteren santrallerden geldi. Yenilenebilir güç kaynaklarının elektrik üretimindeki aylık hissesi birinci sefer Nisan 2021’de %50’ye ulaştı.
Toplam elektrik tüketiminde %9’luk yıllık büyüme yaşandı
Elektrik tüketimindeki yıldan yıla değişim, Türkiye’nin GSYH büyüme oranıyla uyumlu bir biçimde ilerledi. Öte yandan, her yıl artmaya devam eden kişi başı elektrik tüketimi son 10 yıldır kişi başına düşen GSYH’den büsbütün ayrışmış göründü. Türkiye’nin toplam elektrik tüketimi, 2021 sonu prestijiyle %9’luk yıllık büyümeyle 327 TWh’e ulaştı. Elektrik tüketiminde sanayi %44 ile başı çekerken, bunu %24’lük eşit hisse ile mesken ve ticarethaneler izledi. Aydınlatma ve ziraî sulama, sırasıyla %2 ve %5 ile elektriğin öteki tüketim alanlarını oluşturdu.
Meskenlerde yıllık elektrik tüketimi yaklaşık 3.000 kWh oldu
Yıl sonu prestijiyle mesken abone sayısı 39 milyona yaklaştı, ticarethane abone sayısı ise 7 milyonu geçti. 2020’nin ikinci yarısındaki azalmaya rağmen 2021 yılı abone sayısındaki en yüksek artış suratı %8 ile endüstride oldu ve 87 bini geçti. Ülke genelinde mesken abonesi başına ortalama yıllık elektrik gücü tüketimi yaklaşık 3.000 kWh olarak hesaplandı. Aktüel hür tüketici limiti ise yıllık 1.100 kWh olarak belirlendi.
Elektrik üretiminde son beş yılın en yüksek artışı
Elektrik üretimi son beş yılın en yüksek artışı olan yıllık %9’luk büyüme ile 329 TWh olarak gerçekleşti. Elektrik üretiminde doğal gazın hissesi geçen iki yıla kıyasla arttı ve %33 olarak gerçekleşti. Doğal gaz santrallerini sırasıyla toplam %30 ile ithal kömür ve linyit santralleri ve toplam %17 ile akarsu ve barajlı hidroelektrik santraller izledi. 2021 yılında hidroelektrik santrallerin üretimindeki düşüş, doğal gazdaki artış ile karşılandı.
Güç üretiminde rüzgâr ve güneş rekor kırdı
Yenilenebilir güç ile ilgili dataların de yer aldığı rapora nazaran, 2021 yılında güç üretiminde hem rüzgâr birebir vakitte güneş rekor kırdı ve üretimde hisseleri sırasıyla %9 ve %4 oldu. Hidroelektrik, rüzgâr, jeotermal, biyokütle ve güneş santrallerinden gelen toplam yenilenebilir elektrik üretimi 117 TWh ile yıllık üretimin %35’ini sağladı. Yenilenebilir üretimin %64’üne karşılık gelen 74 TWh YEKDEM kapsamında gerçekleşti. YEKDEM iştirakinde rüzgâr santralleri 25 TWh ile birinci sırada, hidroelektrik santraller ise 22 TWh ile ikinci sırada yer aldı.
Güç fiyatlarında fazlaca önemli artışlar görüldü
2021 yılının bilhassa son çeyreğinde elektrik piyasa meblağlarında fazlaca önemli artışlar yaşandı. Artışın niçinleri içinde kısıtlamaların sona ermesi ile artan talep, kuraklıktan dolayı hidroelektrik santrallerin düşük doluluk oranları, mevsim normalleri üzerindeki yaz sıcaklıkları, rekor seviyelere çıkan ithal kömür ve doğal gaz fiyatları ve doğal gaz ithalatında artan spot LNG’nin hissesi sayılabilir.
Türkiye’de doğal gaz talebinin %99’undan fazlası ithalat yoluyla karşılanıyor
2021 yılı, Türkiye doğal gaz piyasası için de kolay kolay hafızalardan silinmeyecek gelişmelere sahne oldu. Rapora bakılırsa Türkiye’nin ortalama yıllık tüketiminin %26’sına karşılık gelen 15,9 milyar m3 ölçülü uzun periyotlu doğal gaz kontratlarının geçen yıl içerisinde sona ermeye başlaması, ülkenin doğal gaz arz tercihlerini bir daha belirlemesi gerekliliğini ortaya çıkardı. Yıllık doğal gaz talebi 60 milyar m3 düzeyine ulaşan Türkiye; Almanya ve İtalya ile birlikte Avrupa’nın en büyük pazarlarından biri olmayı sürdürüyor. Lakin Türkiye’nin doğal gaz üretiminin 2011 – 2021 devrinde ulaştığı 476,82 milyon m3 ortalama ölçü, talebin %99’undan fazlasının ithalat yoluyla karşılanmasına niye oluyor. Türkiye Avrupa’nın en büyük pazarlarından biri olmayı sürdürse de hudutlu doğal gaz üretimi, talebin neredeyse tamamının ithalat yoluyla karşılanmasına niye oluyor.
Türkiye’nin en çok doğal gaz ithal ettiği ülke Rusya
Türkiye, 2021 yılı içerisinde ithal ettiği 58,70 milyar m3 doğal gazın %44,87’sine karşılık gelen 26,34 milyar m3’ü Rusya Federasyonu’ndan ithal etti. Boru çizgileri ile gaz ithal edilen İran’ın hissesi 9,43 milyar m3 ile %16,07 olurken, Azerbaycan’ın hissesi ise Nisan 2021 periyodunda müddeti biten 6,6 milyar m3/yıl kontrat niçiniyle 8,82 milyar m3 ile %15,03 oranına geriledi. Azerbaycan’dan ithal edilen doğal gaz ölçüsü, bu niçinle bundan evvelki seneye bakılırsa 2,73 milyar m3 azaldı.
Türkiye’nin ham petrol stoku, net ithalatı 100 gün karşılamaya yetecek seviyede
Doğal gaza benzeri biçimde ülkemizin ham petrol muhtaçlığının %90’ı da ithalat yoluyla karşılanıyor. Türkiye 2021 yılında 3,4 milyon ton ham petrol üretti. Bu toplam 34,8 milyon ton olan arzın %10’unu oluşturdu. Derlenen aylık bildirimlere bakılırsa Türkiye’nin rafinerilerinde tutulan toplam ham petrol stoku, 2021 yılı sonu prestijiyle ülkenin net ithalatını 100 gün karşılamaya yetecek seviyede.
Türkiye, günlük ham petrol üretimini 2023 yılına kadar %75 oranında artırmayı hedefliyor
Artan ham petrol talebi ve arzda %90 oranında dışa bağımlılık karşısında son senelerda yeni petrol alanları için arama çalışmalarını hızlandı. Mevcut kuyuların birçoklarının üretim randımanı, alanların ilerleyen yaşı niçiniyle düşüyor. Lakin TPAO, günlük ham petrol üretiminin 2023 yılına kadar %75 oranında artmasını hedefliyor. Bu doğrultuda yeni konvansiyonel olmayan arama faaliyetlerine ek olarak, son senelerda kamu envanterine katılan iki sismik araştırma ve üç sondaj gemisinden oluşan filoyla Karadeniz ve Akdeniz’de arama faaliyetlerine başlandı. Sakarya alanındaki derin deniz sondajları kararında 2020 yılında Tuna-1 kuyusunda ve 2021 yılında Amasra-1 kuyusunda bulunan doğal gaz rezervleri, açıklanan birinci keşifler oldu.
Akaryakıtta en çok talep motorinde
Türkiye’de yılda toplam 40 milyon ton ham petrol sürece kapasitesine sahip beş adet rafineri bulunuyor. Bu rafinerilerin 2021 yılında ürettikleri toplam 26,2 milyon ton akaryakıt, Türkiye’nin 37,4 milyon ton akaryakıt arzının %70’ini oluşturdu. Kalan 11,2 milyon ton ise %81’i motorin olmak üzere ithal edildi. Öte yandan 2021 yılında oluşan toplam talebin %78’i tüketime, %22’i ise ihracata yönelik oldu. Kısıtlamaların kalkmasıyla artan ulaşım faaliyetlerinin de tesiriyle akaryakıt talebi Mart 2021’den itibaren yükseldi. Motorin, 28,8 milyon ton ile toplam yıllık talebin %74’ünü oluşturdu. Bunu 4,7 milyon ton ile akaryakıt ve 3,5 milyon ton ile havacılık yakıtları izledi. Denizcilik yakıtı talebi 1,3 milyon ton iken fuel oil talebi 0,5 milyon ton oldu.
Raporun tamamına buradan ulaşabilirsiniz.
Alıntıdır
Kontrol, vergi, kurumsal finansman ve danışmanlık alanında teknoloji temelli hizmetler sunan KPMG ve güç piyasasına yönelik bilgi ve danışmanlık hizmetleri veren Güç IQ tarafınca ortak hazırlanan, Türkiye’deki güç bölümünün 2021 yılı görünümünü ortaya koyan “Enerji Sektörel Bakış” raporu yayımlandı. Küresel ve lokal ekonomik görünümün yanı sıra son global gelişmeler ışığında hazırlanan raporda, Türkiye’nin elektrik, doğal gaz ve akaryakıt piyasalarının görünümüne dair değerli bilgilere yer veriliyor.
Raporla ilgili değerlendirmede bulunan KPMG Türkiye Petrol ve Doğal Gaz Başkanı Hakan Demirelli, “Enerji bölümünün global trendleri ve mahallî gündeme ait yorumların yanı sıra Türkiye elektrik, doğal gaz ve akaryakıt piyasalarının geçmiş devirlerle mukayeseli 2021 yılı tahlillerini içeren raporumuz, güç piyasalarına ilgi duyan herkese bu konularda tek başına kâfi bir kaynak olma özelliği taşıyor” dedi.
KPMG Türkiye Elektrik ve Altyapı Önderi Erman Durmaz ise raporu, “Enerji bölümündeki dijital yenilik, piyasalardaki değişkenlik ve dekarbonizasyon için artan talep ve öteki faktörlerin yönlendirdiği dönüşümü ele alan 2021 yılı güç kesimi raporumuzun kesimdeki tüm oyuncalar için işlerini nasıl ayarlayacaklarını, değişen müşteri taleplerini nasıl karşılayacaklarını ve yeni fırsatlardan nasıl yararlanacaklarını araştırırken yararlanabilecekleri düzgün bir kaynak olacağını inanıyorum” formunda kıymetlendirdi.
Güç piyasasında gerçek bilgiye ve muteber tahlile süratli ulaşmanın artan değerine dikkat çeken Güç IQ Bilgi Servisleri Genel Müdürü Emre Ertürk de “Enerji piyasasında dataya erişimin önündeki pürüzler büyük oranda kalktı. Lakin, sağlam bilgiye ve öngörüye dayanan tahlillere duyulan gereksinim daima artıyor. KPMG ile birlikte hazırladığımız raporun, bu ihtiyacı karşılamasını umuyoruz” dedi.
Yenilenebilir güç kaynaklarının elektrik üretimindeki aylık hissesi birinci sefer 50’ye ulaştı
Rapora göre 2021 yılında Türkiye’nin elektrik üretimi %9 artışla 329 TWh’e ulaştı. Rüzgâr ve güneş santrallerinin elektrik üretiminde hissesi toplamda %13’e çıkarken, düşük su düzeylerinden dolayı hidroelektrik santrallerin yıllık elektrik üretiminde %29 azalma kaydedildi. Elektrik gücü üretiminde hidroelektrik santrallerinin hissesindeki bu düşüş, doğal gaz santrallerindeki artan üretim ile karşılandı. Güneşe dayalı şurası güç yıl sonunda 7,9 GW’a ulaşırken, toplam 117 TWh olarak gerçekleşen yenilenebilir üretimin %64’ü Yenilenebilir Güç Kaynaklarını Destekleme Düzeneği (YEKDEM) kapsamında faaliyet gösteren santrallerden geldi. Yenilenebilir güç kaynaklarının elektrik üretimindeki aylık hissesi birinci sefer Nisan 2021’de %50’ye ulaştı.
Toplam elektrik tüketiminde %9’luk yıllık büyüme yaşandı
Elektrik tüketimindeki yıldan yıla değişim, Türkiye’nin GSYH büyüme oranıyla uyumlu bir biçimde ilerledi. Öte yandan, her yıl artmaya devam eden kişi başı elektrik tüketimi son 10 yıldır kişi başına düşen GSYH’den büsbütün ayrışmış göründü. Türkiye’nin toplam elektrik tüketimi, 2021 sonu prestijiyle %9’luk yıllık büyümeyle 327 TWh’e ulaştı. Elektrik tüketiminde sanayi %44 ile başı çekerken, bunu %24’lük eşit hisse ile mesken ve ticarethaneler izledi. Aydınlatma ve ziraî sulama, sırasıyla %2 ve %5 ile elektriğin öteki tüketim alanlarını oluşturdu.
Meskenlerde yıllık elektrik tüketimi yaklaşık 3.000 kWh oldu
Yıl sonu prestijiyle mesken abone sayısı 39 milyona yaklaştı, ticarethane abone sayısı ise 7 milyonu geçti. 2020’nin ikinci yarısındaki azalmaya rağmen 2021 yılı abone sayısındaki en yüksek artış suratı %8 ile endüstride oldu ve 87 bini geçti. Ülke genelinde mesken abonesi başına ortalama yıllık elektrik gücü tüketimi yaklaşık 3.000 kWh olarak hesaplandı. Aktüel hür tüketici limiti ise yıllık 1.100 kWh olarak belirlendi.
Elektrik üretiminde son beş yılın en yüksek artışı
Elektrik üretimi son beş yılın en yüksek artışı olan yıllık %9’luk büyüme ile 329 TWh olarak gerçekleşti. Elektrik üretiminde doğal gazın hissesi geçen iki yıla kıyasla arttı ve %33 olarak gerçekleşti. Doğal gaz santrallerini sırasıyla toplam %30 ile ithal kömür ve linyit santralleri ve toplam %17 ile akarsu ve barajlı hidroelektrik santraller izledi. 2021 yılında hidroelektrik santrallerin üretimindeki düşüş, doğal gazdaki artış ile karşılandı.
Güç üretiminde rüzgâr ve güneş rekor kırdı
Yenilenebilir güç ile ilgili dataların de yer aldığı rapora nazaran, 2021 yılında güç üretiminde hem rüzgâr birebir vakitte güneş rekor kırdı ve üretimde hisseleri sırasıyla %9 ve %4 oldu. Hidroelektrik, rüzgâr, jeotermal, biyokütle ve güneş santrallerinden gelen toplam yenilenebilir elektrik üretimi 117 TWh ile yıllık üretimin %35’ini sağladı. Yenilenebilir üretimin %64’üne karşılık gelen 74 TWh YEKDEM kapsamında gerçekleşti. YEKDEM iştirakinde rüzgâr santralleri 25 TWh ile birinci sırada, hidroelektrik santraller ise 22 TWh ile ikinci sırada yer aldı.
Güç fiyatlarında fazlaca önemli artışlar görüldü
2021 yılının bilhassa son çeyreğinde elektrik piyasa meblağlarında fazlaca önemli artışlar yaşandı. Artışın niçinleri içinde kısıtlamaların sona ermesi ile artan talep, kuraklıktan dolayı hidroelektrik santrallerin düşük doluluk oranları, mevsim normalleri üzerindeki yaz sıcaklıkları, rekor seviyelere çıkan ithal kömür ve doğal gaz fiyatları ve doğal gaz ithalatında artan spot LNG’nin hissesi sayılabilir.
Türkiye’de doğal gaz talebinin %99’undan fazlası ithalat yoluyla karşılanıyor
2021 yılı, Türkiye doğal gaz piyasası için de kolay kolay hafızalardan silinmeyecek gelişmelere sahne oldu. Rapora bakılırsa Türkiye’nin ortalama yıllık tüketiminin %26’sına karşılık gelen 15,9 milyar m3 ölçülü uzun periyotlu doğal gaz kontratlarının geçen yıl içerisinde sona ermeye başlaması, ülkenin doğal gaz arz tercihlerini bir daha belirlemesi gerekliliğini ortaya çıkardı. Yıllık doğal gaz talebi 60 milyar m3 düzeyine ulaşan Türkiye; Almanya ve İtalya ile birlikte Avrupa’nın en büyük pazarlarından biri olmayı sürdürüyor. Lakin Türkiye’nin doğal gaz üretiminin 2011 – 2021 devrinde ulaştığı 476,82 milyon m3 ortalama ölçü, talebin %99’undan fazlasının ithalat yoluyla karşılanmasına niye oluyor. Türkiye Avrupa’nın en büyük pazarlarından biri olmayı sürdürse de hudutlu doğal gaz üretimi, talebin neredeyse tamamının ithalat yoluyla karşılanmasına niye oluyor.
Türkiye’nin en çok doğal gaz ithal ettiği ülke Rusya
Türkiye, 2021 yılı içerisinde ithal ettiği 58,70 milyar m3 doğal gazın %44,87’sine karşılık gelen 26,34 milyar m3’ü Rusya Federasyonu’ndan ithal etti. Boru çizgileri ile gaz ithal edilen İran’ın hissesi 9,43 milyar m3 ile %16,07 olurken, Azerbaycan’ın hissesi ise Nisan 2021 periyodunda müddeti biten 6,6 milyar m3/yıl kontrat niçiniyle 8,82 milyar m3 ile %15,03 oranına geriledi. Azerbaycan’dan ithal edilen doğal gaz ölçüsü, bu niçinle bundan evvelki seneye bakılırsa 2,73 milyar m3 azaldı.
Türkiye’nin ham petrol stoku, net ithalatı 100 gün karşılamaya yetecek seviyede
Doğal gaza benzeri biçimde ülkemizin ham petrol muhtaçlığının %90’ı da ithalat yoluyla karşılanıyor. Türkiye 2021 yılında 3,4 milyon ton ham petrol üretti. Bu toplam 34,8 milyon ton olan arzın %10’unu oluşturdu. Derlenen aylık bildirimlere bakılırsa Türkiye’nin rafinerilerinde tutulan toplam ham petrol stoku, 2021 yılı sonu prestijiyle ülkenin net ithalatını 100 gün karşılamaya yetecek seviyede.
Türkiye, günlük ham petrol üretimini 2023 yılına kadar %75 oranında artırmayı hedefliyor
Artan ham petrol talebi ve arzda %90 oranında dışa bağımlılık karşısında son senelerda yeni petrol alanları için arama çalışmalarını hızlandı. Mevcut kuyuların birçoklarının üretim randımanı, alanların ilerleyen yaşı niçiniyle düşüyor. Lakin TPAO, günlük ham petrol üretiminin 2023 yılına kadar %75 oranında artmasını hedefliyor. Bu doğrultuda yeni konvansiyonel olmayan arama faaliyetlerine ek olarak, son senelerda kamu envanterine katılan iki sismik araştırma ve üç sondaj gemisinden oluşan filoyla Karadeniz ve Akdeniz’de arama faaliyetlerine başlandı. Sakarya alanındaki derin deniz sondajları kararında 2020 yılında Tuna-1 kuyusunda ve 2021 yılında Amasra-1 kuyusunda bulunan doğal gaz rezervleri, açıklanan birinci keşifler oldu.
Akaryakıtta en çok talep motorinde
Türkiye’de yılda toplam 40 milyon ton ham petrol sürece kapasitesine sahip beş adet rafineri bulunuyor. Bu rafinerilerin 2021 yılında ürettikleri toplam 26,2 milyon ton akaryakıt, Türkiye’nin 37,4 milyon ton akaryakıt arzının %70’ini oluşturdu. Kalan 11,2 milyon ton ise %81’i motorin olmak üzere ithal edildi. Öte yandan 2021 yılında oluşan toplam talebin %78’i tüketime, %22’i ise ihracata yönelik oldu. Kısıtlamaların kalkmasıyla artan ulaşım faaliyetlerinin de tesiriyle akaryakıt talebi Mart 2021’den itibaren yükseldi. Motorin, 28,8 milyon ton ile toplam yıllık talebin %74’ünü oluşturdu. Bunu 4,7 milyon ton ile akaryakıt ve 3,5 milyon ton ile havacılık yakıtları izledi. Denizcilik yakıtı talebi 1,3 milyon ton iken fuel oil talebi 0,5 milyon ton oldu.
Raporun tamamına buradan ulaşabilirsiniz.
Alıntıdır